BOSNA BÖLÜNMEYE ADIM ADIM

(Haberin orijinali 22 Şubat 2011 tarihinde yayınlanmıştır)

Geçtiğimiz Ekim yapılan seçimlerin ardından hükümet kurma anlamında herhangi bir ilerleme kaydedilemeyen Bosna-Hersek’in Boşnak-Hırvat Federasyonunun aksine, daha homojen bir yapıya sahip olan Sırp Cumhuriyeti (RS-Republika Srpska) yönetimi bu durumu fırsat bilerek bağımsızlık yönünde önemli adımlar atıyor. Geçtiğimiz hafta ayrı posta kodu alan RS, bağımsızlık talebini de yineledi.

Bosna-Hersek’te birbirinden aslında çok da farklı olmayan, hepsi özelleştirmeci, hepsi emperyalizm yanlısı, hepsi yolsuzluğa bulaşmış olan siyasetçilerin bir araya gelip hükümet kuramaması yine en çok Bosnalılar’ı vuruyor. Yeni hükümetin kurulamamış olmasından dolayı sosyal güvenlik sistemi iyice çökmüş durumda. Örneğin, ilkokul çocukları servis ödenekleri verilmediği için okullara Bosna’nın kara kış koşullarında yürüyerek gitmek zorundalar.

Öte yandan 1992-1995 savaşında kendi bölgesini “temizlemiş” olan RS ise etnik olarak daha homojen bir siyasi yapıya sahip olmanın avantajını yaşıyor. RS, geçtiğimiz hafta kendi posta kodunu alarak bağımsızlık yolunda önemli bir adım attı. Belgrad merkezli “Politika” gazetesine verdiği demeçte iki farklı Bosna’nın varlığından bahseden Bosnalı Sırp lider Nikola Spiriç, bunlardan birinin Dayton Barışı’yla yaratılan “hayali Bosna” olduğunu, diğerinin ise reel olarak iki farklı ülkenin varolduğu bir Bosna olduğunu belirtti. Seçimlerden sonra ortaya çıkan dramatik siyasi görünümün uzun süreceğini ve Bosna’daki krizi daha da derinleştireceğini öne süren Spiriç, Dayton koşullarının varolduğu sürece Bosna’daki krizin de sürekli hale geleceğini vurguladı. Sorunun ancak reel durumun kabul edilmesi ve hayali Bosna fikrinin terkedilmesiyle bulunabileceğini sözlerine ekledi.

1995 yılında yapılan Dayton Barış Anlaşması Bosna-Hersek’i “Boşnak-Hırvat Federasyonu” ve “Sırp Cumhuriyeti” olarak ikiye bölmüştü. 16 yıldır her iki taraf arasında entegrasyonun sağlanması bir yana yapısal olarak kurumlaşmış bu bölünme iki tarafın daha çok bölünmesi ve ayrışmasını beraberinde getirdi.

AB tarafından atanan ve “sömürge valisi” olarak nitelendirilen “Yüksek Temsilci” Valentin Inzko ise Bosnalı siyasetçileri bir an önce hükümeti kurmaları için uyardı. Bu konuda daha sıkı tedbirler alacağını duyuran Inzko, bu tedbirlerin arasında, hükümet kurulana kadar milletvekillerinin maaşlarının dondurulması olasılığına da dikkat çekti.